شب يلدا را گرامي بداريم
- توضیحات
- دسته: مقالات
- بازدید: 1695
شب يلدا را گرامي بداريم
برگزاري رسوم ايراني بعنوان يك وظيفه ملي
م.مشيري(رهنود)
يكي از پر معنا و زيباترين مراسم سنتي ايرانيان مراسم شب يلدا است. تا آن‌جا كه در تاريخ مكتوب شده, مراسم شب يلدا از چندين هزار سال پيش تا به‌حال در ايران زمين اجرا مي‌شده است. در اين شب اقوام فلات ايران به دور هم جمع شده و با خوردن آجيل مخصوص شب يلدا و هندوانه و انار كه با درون سرخ خود، نمادي از آتش سرخ و خورشيد كه سمبلي براي نيكي و خرمي و روشنايي را بيان مي‌دارند , بلند ترين شب سال را با شب زنده داري به‌سر برده و به پيشواز بر آمدن خورشيد تا سحر به اين مراسم ادامه مي دهند.
اساسا مناسبتهاي اصيل ايراني و سنتهاي آن ربط به تحولات طبيعت دارند و همان طور كه نوروز پايان زمستان سرد و رسيدن بهاران را بشارت مي دهد شب يلدا نيز به‌طور سمبليك بشارت بخش پايان تاريكي و دميدن خورشيد است هر چند كه شب , تاريك و بلند باشد. شب زنده‌داري در طول اين شب حكايت از آن دارد كه تا پايان شب مجال خفتن نيست وچيزي كه اصالت دارد دميدن شيد عالم‌آفروز و رسيدن سحر در پايان شبي بلند و سياه است.
در تاريخ باستاني, ايرانيان روز اول دي را كه در پس سپري شدن بلندترين شب سال بود, جشن مي‌گرفتند و به همه تبريك گفته و به هم هديه مي دادند. به روايتي روز اول دي روز تولد مهر ايراني از دوشيزه اي به نام ناهيد است و در اين روز ايرانيان جشني بزرگ هم‌چو نوروز مي گرفتند و به يمن سپري شدن بلندترين شب سال به پايكوبي مي‌پرداختند.
به روايتي ديگر روز اول دي را روز تولد خورشيد نيز مي نامند.
اساسا سنتهاي دلنشين ايراني در طي قرنها هميشه در اعماق قلوب توده مردم حفظ و نسل به نسل منتقل شده است, اشغال ايران توسط اسكندر و چنگيز و سپس اعراب نتوانست خللي طولاني در اجرا و گراميداشت اين سنتها ايجاد نمايد. در تاريخ آمده كه در زمان حمله اعراب به ايران كه اجراي مراسم و گراميداشت سنتهاي ملي ممنوع شده بود, ايرانيان براي اجراي مراسم شب يلدا به كوهستانها رفته و آتش مي افروختند. در زمان خلفاي عباسي اجراي جشنهاي ايراني برابر مرگ بود ولي ايرانيان با بخطر انداختن جان و مال خويش در تداوم رسوم ايراني همت گذاشتند تا جايي كه امروز شاهديم حتي اخوندهاي سياه مغز نيز توان مقابله با آنها را ندارند.
به روايتي ديگر گراميداشت شب يلدا همان جشن ميلاد حضرت عيسي مسيح نيز مي‌باشد كه ايرانيان آنرا به اين شكل اجرا مي‌نمايند. در اين روايت مهر همان عيسي مسيح(ع) و ناهيد مريم عذرا(ع) مي‌باشند. اساسا با توجه به اينكه ايرانيان علاقه زيادي به حضرت مسيح (ع) دارند اين روز را به ياد او مراسم برگزار مي‌كنندو آنرا به آداب و سنتهاي خود منطبق نموده اند و علت چند روز فاصله داشتن روز ميلاد با شب يلدا اختلاف محاسبات روزهاي كبيسة سال است.
باز در كتابها آمده است كه واژه يلدا يك واژه سرياني است ومعاني تولد خورشيد را دارد در اين روز مهر يا ميترا, زاده مي شود و آن همان خورشيد عالم تاب است كه در ايران قديم مظهر خير و نيكي و قدرت و شوكت محسوب مي‌شدند و در جنگي كه بين مهر و ديو تاريكي در گرفته است در انتها مهر بر دشمن خويش فائق آمده و دميدن خورشيد پس از آن نشانه اي از اين نبرد و پيروزمند است.
متاسفانه نوشتة منسجم و يك دستي از تاريخ مراسم شب يلدا در دست نيست اما در دوره اشكانيان برگزاري مراسم يلدا بسيار ارج قرب داشته و يكي از عيدهاي آن زمان محسوب مي‌شده است و روميان نيز اين مراسم را به نحوي ديگر جشن مي‌گرفتند و آنرا «ناتاليس انويكتوس»يعني تولد مهر پيروزمند و نشانه‌يي از قدرت او مي‌ناميدند.
يكي از مراسم جالب شب يلدا گرفتن فال حافظ در اين شب است. اين رسم بعد از گسترش اسلام در ايران به مراسم شب يلدا اضافه شده است.
در تاريخ هم‌چنان آمده است كه وقتي فريدون با كمك كاوه بر ضحاك پيروز و ضحاك به بند كشيده شد, ايرانيان به گرامي داشت آن روز آتشها بر افروختند و پايان يافتن دوران سياه ضحاك را جشن گرفتند و جشن يلدا نشانه‌اي از اين نبرد و پيروزيست. امروز نيز رژيمي ضحاك گونه بر سرزمين ايران حاكم شده كه سوخت وجود‌ناپاكش خون برومندترين جوانان اين مرز بوم است. رژيمي كه تحت نام دين روي ضحاك را سفيد كرده و در قتل و جنايت و غارت از تمامي سلف خونريز خود در ايران گوي سبقت برده است.
با اميد و اطمينان به پايان گرفتن حكومت شبزيان آخوندي و دميدن صبح پيروزي مردم ايران, به استقبال شب يلدا مي رويم و آنرا گرامي داشته و پيامش را كه خبر از پايان حكومت آخونديست را با جشن خود پاس مي‌داريم.
سرفراز باد ايران اين زيباترين وطن هر چند در بند!
م. مشيري( رهنود)
يلدا 1392